BCCAP000000000000133ELEC

TU~OT 287 TUTUHON conocerlo· declararlo, revelarlo. Ni– namatuñÚo Ytms: revelaci~n. Na– matuñgo i dinage: desenganar, ~es­ cubrir el engaño. Manamatututngo– ha: ya se ha publicado; se ha tras- lucido ya. , N ÁMATUNGO, distintivo, caractcns– tico. NATUÑGO darle a conocer. Hunatu– ?igo hao': te aviso, t e. notifico. ~a­ natuii.gon Santa Mana: la Anuncia– ción. Natu1igoñaihon:. i~sinuar. . TtNIÑGO, ciencia, cono~lD1I~nto. 1'1~tiniñgo: de mucha c1e~c~a:_ Gattt– niligo: sabio. Kado gattmmgo: sa– bihondo. Tinaitiniñgo: ignorancia. Étiniñgo: rudo, d~ p~co .t~lento. Tiniligo Yuus: la ciencia divma. TíTUÑGO, sabedor; que sabe, que per– cibe. Sino títuñgo i tataotao: son cinco los sentidos del cuerpo. NkrU~OO, NUMANÁTU5l"CO SEKRETO: revelado¡· de secretos : GOTGOT. Nu– MANÁFANUÑGO SEKRETO : id. id. TuÑGUON, inteligible; digno d~ saber-: se. 'l'i tuiiguon: incomprensible. ~t mantwíguon: las cosas incomprenSI– bles. 'l'i twíguon na mínagahct: misterio. Ti ge!tu1íguon: incom– prensible para algunos. ÁTU~Go, conocido, amigo; serlo; pac– tar, concertar, concordar, contratar. Utafan sen átuñg_o hit _guil~e: _allá nos conoceremos b1en. Tt umatungo: Ti manátuñgo: están discordes; no se entienden cuando hablan. INÁ– TUÑGO, convenio, alianza, arreglo. TOTÑGA, que todo lo sabe. Véase. KÉTUÑOO, informar se, averiguar. Naketuft.go: tratar de informal'le. TU~OT, engullir, tragar, consumir, devorar. TUCHO. PAÑOT. TíTUÑOT, voraz, tragador; tragón. TINÍTUÑOT, cualidad de glotón; vo– racidad. TUPA, demoler; lo demolido. Hachu– le i tipa: llevaron lo demolido. Hol«t. i tipa: desescombrar. ÁNTUPA, escombros; ruinas. MANUPA, demoler algo. Manunupa santos : iconoclasta. Títupa santos: que derriba imágenes de santos. TUPAE: TUPAYE, para quien. Tupaye yo ni guaot: derríbame la escalera. TUPAYON, digno de demolerse, o de– rruirse. MATUPA, lo destruido, demolido, de– rrocado. Bente matupa1ia i guaot: veinte son las escaleras o peldaños. FATPAE, Véase. MAPA, desmoronarse. MEPA, véase. TUPAG, anzuelo ; pescar con él. Ti– nipag enao na taotao: a ese hombre lo han pescado. IIAGÚET. l!:TUPAG, ir a pescar con anzuelo. TUPAT, honda. Hafagasñaihon ni atupat?'ia: le lanzó su honda. ÉTUPAT, tirar la honda que lleva an– zuelo. ÁTUPAT, honda. Véase. TUPE, cubrirse la cabeza con hojas. TUTUPE. TUPIDO, id. CHOMCHOM. TEOG. (Pelo muy tupido: MIPI). TUPO, caña de azucar. Tupuye: plantarlo de caña de azucux·. FANUPUYAN, ingenio, campo de caña de azucar. TUPON AYUYU, una planta. TUPO, pozo. Finatipo: algibe; pozo artificial. TUTElO, turbio. LEBOG. TUTU, mayal; majar, moler, pulveri– zar, aciberar. Matutu i kafe: está molido el café. 1 Agujero en el LU– SOÑG donde se pila o muele. TtNITU, molido, pilado, descascarado; pulverizado. FANUTUYAN, pilón. TUTUHON, principio; principiar. I tutuhon i tininas i amko : el princi– pio del derecho de primogenitura. Finenan tutuhomía: su primer ori– gen. Hatutuhon manmanhaso: em– pezaron a pensar. Gine i tutuhon: ab ovo; de por sí; natural. Tutu– hon na sisi?"ia: fuerza o virtud na– tural, naturaleza. Tutuhon na isao: pecado original. Anae intutuhon lumie Maleso: cuando divisamos Merizo. Tt¿tuhon na saena: pa– triarca. TuTUHUNE, empezar, emprender, principiar. Hatutuhune managañp: comenzaron a clamar; prorrumpie– ron en gritos. Tinitihune chetnot: le empezó el mal. Anae matutuhu– ne mafatinas ayo: donde primero se hizo aquello.

RkJQdWJsaXNoZXIy NDA3MTIz