BCCCAP00000000000000000001014

teólogos de la edad moderna; pero en la presente cuestión creemos, más 'bien, que debe considerarse como un teólogo mdieval que anun– cia una nueva era y se esfuerza por recorrer la distancia que le separa de ella. Csyetano, efectivamente, no puede disimular su descontento e insatisfacción ante los principios y criterios propuestos por los teólogos y sumi3tas medievales para discernir los pecados mortales y veniales 811 • Ante tJdo, después de ciertas contradicciones o vacilaciones, el car– denal :lominico parece adoptar la tesis que niega que todo precepto importe obligadón sub mortali y la que afirma que el pecado venial cae también realmente bajo precepto 89 • Al mismo tiempo, se resiste a aceptar la forma o términos con que se formulan las leyes y pre– ceptos, como un criterio válido y eficaz para discernir su diversa graved:id 90 • 88 Sobre el descontento de Cayetano ante la mentalidad de la edad media, en la c.1esti6n que nos ocupa, puede verse ERBURU M., Valor del precepto en la historia de la moral: pensamiento de los teólogos de la edad media, en Apol– linaris 41 (1968), 578-581. 89 Cfr. ibídem. Los pasajes que nos inclinan a atribuir a Cayetano dicha tesis, pceden verse en THOMAS DE Vm CAIETANUS, OP, Opuscula omnia, Venetiis 15:)3, t. 1, tr. 25, fol. 85r. 90 lnEM, Summula Caíetani, Venetiis 1601, Praeceptum, p. 354: « Verba distinctiva praeceptorum non sunt certa, cum ipsum praecepti nomen íncertum sit, utpote commune utriusque praeceptí. Et propterea de praeceptis iuris communis incerta 9St sententia. In qualibet autem ecclesia seu religione, illa tantum verba vim praecepti antonomasice obtinent quae consueverunt intelligi apud illos pro praecepto antonomasice, et quae non consueverunt sic intelligi, non habent vim huiusmo:li praecepti ». Y en otro lugar se expresa en los siguientes términos: « Quod 11,ullum denique símplex verbum inveniatur índucens universaliter vim prae– ceptí, patet discurrendo per singula quae afferuntur ad propositum. lnhibentur siquidem et prohibentur mendacia omni iure...; et tamen mendacium constat non cadere sub praecepto... Et quod demum ipsum verbum praecípio non universaliter inducat praecepti vim, patet primo, ex Evangelio... Secundo ex Augustino... Tertio e:í Aristotele... » (IDEM, Summa theologica cum commentariis Thomae de Vio Caietani. 2.2., q. 186, a. 9, en Sancti Thomae Aquinatis opera omnia, t. 10, Romae 1899, p. 503, n. 8); pero poco más adelante concluye, tal vez, no de buen grado: « Rationabile autem videtur quod ubi in iure invenitur vocabulum praecepti, ibi sit oblig:itío ad mortale. Quia in dicta Clementina Exivi de paradiso, praesuponitm praecepti vocabulum obligatorium esse ad tale praeceptum... Dixi autem hoc esse rationalE, propter dictam auctoritatem iuris canoníci: et non dixi esse constans aut necessar,um.' Tum quia ex vi vocabuli, praecípere seu praeceptum, licet importet vim obligati:vam, non tamen ad mortale... ltaque sub praecepto cadit omnis obli– gatio, sbe ad mortale sive ad veníale: quoniam tenemur vitare venialia » (Ibídem, p. 503, n. 10). 35

RkJQdWJsaXNoZXIy NDA3MTIz