BCCCAP00000000000000000000545

1 IO. • INTRODUCTIO 769 quae testimonium dicUllt in terra, aqua caro et sanguis: et hace tria in UllUIU sunt. Et tria stmt quae testi111011i11111 dic1111t in caelo, Pater, Vcrbum, et Spiritus: et hace tria 1m11111 sunt in Christo Icsu » 32 • - Deinde C o m - m a citatur in Professione fidci Concilii Carthaginiensis a1m. 484; item illud habet S. FULGENTIUS Ruspensis, (t 533) in Rcsponsionc contra Arianos 33, et cum CASSIODORO (570) C o m 111 a intrat in Italia111 et Galliarn., sicut per S. IsrnoRuM Hispalense111 (t 636) 111agis radicatur et diffU11ditur in Hispania, et sic totus 1mmdus latinus C o m - m a novit: a saec. IX multiplicantur codices latini cum C o mm a - t e , et praesertim a saec. XII C o 111 m a invasit onmcs codd. lati– nos 34. - Circa 111odum autem qno C o mm a in codd. biblicos irrepsit, is fuisse videtnr. - Tcstimonium terrestre, co quod crat tri– plcx (Spiritus, aqua, sanguis), in mentcm obvie revocabat Trinitatcm divinam, et in singulis testibus si.ngulae Pcrsonae Trinitatis allcgorice repracsentatae videbantur. Unde iuxta triplcx testimonium terrestre, aliud parallclum caelcstc efformatum est; quod initio quidem ut nota marginalis apponcbatur textui, dcinde vero in ipsum textmn irrepsit. - Et c11111. hace glossa esset orthodoxa, bcne exprimens fidem catho– licam in Trinitatcm Pcrsonarum cum unitatc naturac divinac, pla– cuit praescrtim latinis, in quormn codicibus ta111 late propagata est, ut vel in ipsa editionc officiali Vulgatae Sixto-Clementinae auno 1592 recepta fucrit, et adhuc 111aneat. C o n e 1 u s i o . Rationes criticae intcrnac et extcrnae satis probant C o 111 m. a non pcrtinerc ad textu111 originalem cpistolac pe S. loANNIS, ncque ad primigeniam vcrsionem Vulgatac; sed esse glossam, a sensu allegorico triplicis tcstimonii tcrrcstris probabiliter inspiratam. Rationcs aute111 thcologicac, quae in favorcm C o 111 m a ti s affe– rebantur, nempe eius sensus orthodoxus, et Dccretmn Concilii Tri– dentini, abs re sunt. Eteni111 a) non agitur de veritate scu orthodoxia propositionis C o 111 111 a t e e11U11tiatae, sed de exsistentia et authentia ipsius propositionis, quac, uti vidimus, neganda est. b) Decrctum conveniunt fuisse Hispan i a m: profecto plerique et antiquiores codd illud ha– bentes aut sunt hispani, aut inf1uxum lúspanicmn subierunt. 32 Cfr. CSEL XVIII, 6. Notetur ordo inversus citationis: prius testimo1úum terrestre, deindc cacleste: item, quod pro « spirit11s, aqua et sanguis», ponit « aqua, caro et sanguis»: praeterea, genus neutrum numeri, apposite adhibitum, tria; tan– dem, additio finalis « i11 Christo Ics11 ». 33 PL LXV, 224. 500. 34 Cfr. MARTIN P., Introd. ,1 la critique tcxt11clle d11 NT, V, pp. 148-52.